Kazakistan – doğru yönde
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kassym-JomartTokayev doğru adımlarla ülkesini demokrasiye götürüyor. Bu, devlet liderinin siyasi, ekonomik ve en önemlisi – ülkenin sosyal yaşamının birçok alanını kapsayan reformları ile kanıtlanmaktadır.
Uluslararası ilişkiler alanında geniş deneyime sahip yetkin bir politikacı olan Tokayev, elbette Kazakistan vatandaşlarının yüksek güvenine sahiptir. Kariyerinin uzun yılları boyunca ülke hükümetinde önemli görevlerde bulunması şaşırtıcı değildir: SSCB Dışişleri Bakanlığında çalıştı, Kazakistan bağımsızlığını kazandıktan sonra Kazakistan Cumhuriyetinin Dışişleri Bakanı, Kazakistan Cumhuriyetinin Başbakan Yardımcısı ve sonrasında Başbakan görevini aldı, iki kez Kazakistan Cumhuriyeti Parlamento Senatosunun Başkanlığına seçildi, 2008 yılında ise Parlamenterler Meclisi ve AGİT Başkan Yardımcısı seçildi.
2011 yılının Mart ayında, Tokayev, BM Genel Sekreter Yardımcısı olarak atandı, Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi Genel Müdürü, Silahsızlanma Konferansı’nda BM Genel Sekreteri’nin kişisel temsilcisi olarak atandı, aynı zamanda Silahsızlanma Konferansı Genel Sekreteri olarak da görev yaptı, BDT ve Şanghay İşbirliği ÖrgütüDışişleri Bakanları Konseyi Başkanı seçildi.
Mart 2019’da Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olarak yemin eden K.Tokayev, aynı yılın Haziran ayında yapılan erken cumhurbaşkanlığı seçimlerini oyların %70,96’sını alarak, kazandı. Bu, K.Tokayev’ın Devlet Başkanı olarak yaptığı çalışmalarının halk tarafından olumlu olarak değerlendirildiğini ve onunla ilişkili umutları göstermektedir.
Bu yılın Ocak ayında meydana gelen trajik olaylar, Kazakistan Cumhurbaşkanı’nı halkın koşulsuz olarak kaderini emanet ettiği güçlü bir lider olarak gösterdi. İsyanların ardındaki kışkırtıcıları, azmettiricileri ve kuklacıları kenarda bırakarak bu görevi ile mükemmel bir şekilde başa çıktı. Aldığı kararlar, krizi mümkün olan en kısa sürede geçmeyi ve en az kayıpla çıkmayı mümkün kıldı.
Kazakistan’ın K.Tokayev liderliğinde barışçıl ve çok vektörlü bir politika seyrine bağlı kalmasının yanı sıra, dünyanın tüm ülkeleriyle dostane ilişkilere sahip olması da önemlidir. Mevcut cumhurbaşkanının reformları, yalnızca ülkenin siyasi sisteminin radikal bir dönüşümünü değil, aynı zamanda bir bütün olarak Kazakistan toplumunun demokratikleşmesini de amaçlıyor. Bunların birçoğu – gerçekten ülke tarihinde yeni bir dönemin başlangıcını temsil eden yüksek sesli dönüşümlerdir.
Örneğin, Haziran ayında ulusal referandumda halk oylamasıyla kabul edilen anayasa reformu, Kazakistan vatandaşlarının en önemli yaşam alanlarını ve faaliyetlerini etkiliyor. Böylece, Anayasa’da yapılan değişikliklere göre Kazakistan, süper başkanlık hükümet biçiminden vazgeçiyor ve yetki devri yapılarak Parlamentonun rolü güçlendirildi. Cumhurbaşkanı akrabalarının yüksek devlet görevlerinde bulunmaları yasaktır. Kazakistan’ın Birinci Cumhurbaşkanı’nın özel rolü ve ayrıcalıklarına ilişkin hükümler de hariç tutulmuştur – bu pozisyon, özellikle, ‘Elbasy’nın kişilik kültüne’ sürekli olarak defalarca karşı çıkan ülkenin muhalefet güçleri tarafından özellikle iyi karşılandı.İdam cezasının kaldırılması da halk tarafından büyük bir coşkuyla karşılandı.
Reformun diğer maddelerinin arasında – Meclis milletvekillerinin karma bir seçim sistemine göre oluşturulması veSenato’daki cumhurbaşkanlığı kotası sayısının düşürülmesi mevcuttur. Değişiklikler gerçekten kapsamlıdır, mesela, çoğunluk sistemi, seçmenlerin talebi üzerine bir milletvekilini geri çağırmaya olanak tanır. Arazinin ve onun faydalı madenlerinin halka ait olması gerektiğine dair bir madde sabittir.
K.Tokayev’in bu reformlarını, bu yıl 11 Ağustos’ta Kazakistan’a resmi bir ziyaret gerçekleştiren BM Genel Kurulu Başkanı AbdullaShahid de çok takdir etti. Onun dediklerine göre, sürdürülmekte olan demokratik reformlar, Kazakistan’da insan haklarının korunmasını ve sivil toplumun gelişimini tamamen yeni bir düzeye getirmeyi sağlayacaktır.
Bu yılın 13-15 Eylül tarihleri arasında ülke dünya çapında bir etkinliğe – Olağan Dünya ve Geleneksel Dinler Kongresine ev sahipliği yapacak, bu da Kazakistan’da inançlar arası ve dinler arası olumlu bir ortamın mevcut olduğunu açıkça göstermektedir. Bu hususta, Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Kongre’nin gerçekleşmesi konusunda verdiği düzenli desteği için BM’ye şükranlarını dile getirdi. Buna karşılık, Genel Kurul Başkanı, yaklaşan etkinliğin en önemli platform olduğunu kaydetti ve gelecekteki etkinliğin seviyesini çok takdir etti.
BM’nin fikirlerinin destekçisi olan Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Dünya Örgütü’nün küresel barışı, güvenliği ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmedeki istisnai rolünü defalarca vurguladı. A.Shahid ile yaptığı görüşmede, Kazak Lider bu yılın Eylül ayında yapılacak olan 77.Genel Kurul oturumunu çok takdir etti, ‘Bu, dünya liderlerinin tüm insanlık için en çok aranan çözümleri sunmak üzere yapıcı bir atmosferde bir araya gelmeleri için eşsiz bir fırsat’ dedi.
Genel olarak, Kazakistan Devlet Başkanı olarak Tokayev tarafından geliştirilen ‘İşiten (Duyarlı) Devlet’ kavramı, K.Tokayev’in ileri görüşlü bir stratejist ve ilerleyici bir politikacı olarak göstermektedir. Mevcut Devlet Başkanının çalışmaları sayesinde ülkede bir miting kültürü oluşmaya başladı, halk sorunlarını açıkça dile getirebilir oldu, yetkililer ve halk arasında iletişim kuruldu ve daha da önemlisi halkın iktidara olan güveni arttı.
Haber : Abdullah YİĞİT
Fotoğraf : https://www.akorda.kz/kz
